محاسبات شاخص قدرت نسبی

شاخص قدرت نسبی تمثیل انرژی درونی سهم برای حرکت به سمت بالاست، یا اینکه به دلیل فقدان انرژی لازم افت خواهد کرد.

نحوه استفاده از اندیکاتور شاخص قدرت نسبی (RSI) برای تحلیل روند

شاخص قدرت نسبی یا RSI یک اندیکاتور مومنتوم قیمتی است که در تحلیل تکنیکال مورد استفاده قرار می‌گیرد و تغییرات قیمت‌های اخیر یک ورقه بهادار را برای تعیین نقاط اشباع خرید و اشباع فروش اندازه‌گیری می‌کند. این شاخص بین نقاط صفر و 100 نوسان می‌کند و برای تعیین نقاط تعادلی نقاط میانی (50) و حدود بالا و پایین (معمولا 30 و 70) برای آن تعیین می‌شود. این اندیکاتور توسط شخصی به نام «جی ولز وایلدر جونیور» در کتابش «مفاهیم جدید در تحلیل تکنیکال» (1978) معرفی شد.

می‌توان گفت اکثر تحلیل‌گران تکنیکال از این اندیکاتور برای تعیین روند و همچنین نقاط برگشت روند استفاده می‌کنند و بسیار اندیکاتور محبوبی محسوب می‌شود.

نحوه محاسبه RSI

برای محاسبه شاخص قدرت نسبی یا RSI معمولا از دوره‌های 14 روزه استفاده می‌شود. این شاخص از دو مرحله محاسبه به دست می‌آید یعنی RSI مرحله اول و RSI مرحله دوم. RSI مرحله اول به صورت زیر محاسبه می‌شود:

استاندارد دوره مورد استفاده در محاسبه RSI معمولا 14 روزه است. در مرحله بعد RSI مرحله دوم محاسبه می‌شود که در واقع هموارسازی یا حذف نقاط پرت و نوسانی مرحله اول RSI است. RSI مرحله دوم در واقع همانی است که در نمودار منعکس می‌شود و تریدرها آن را مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌دهند.

بر اساس فرمول‌های بالا هرگاه قیمت‌ها مثبت شوند شاخص RSI نیز رو به بالا خواهد محاسبات شاخص قدرت نسبی رفت و هرگاه قیمت‌ها منفی شوند این شاخص روندی رو به پایین طی می‌کند.

نحوه استفاده از RSI

دو نقطه مهمی که برای تحلیل نمودار RSI استفاده می‌شود نقاط 30 و 70 هستند. معنای سنتی و کلی این است هرگاه این شاخص زیر 30 بیاید به معنی نقطه اشباع فروش است و احتمال بازگشت روند وجود دارد و از طرف دیگر هر گاه نمودار بالای نقطه 70 قرار بگیرد به معنای قرار گرفتن در نقطه اشباع خرید است و احتمال چرخش روند محتمل است. اما نکته‌ای که وجود دارد این است که برخی از تحلیل‌گران حرفه‌ای بازارهای جهانی بر این عقیده هستند گاهی اوقات نقاط اشباع فروش بالاتر از نقطه 30 قرار می‌گیرند و برعکس نقاط اشباع خرید پایین‌تر از نقطه 70 هستند. «کنستانس براون» از جمله این تحلیل‌گران است. وی می‌گوید که در یک روند صعودی نقاط اشباع فروش معمولا بالاتر از نقطه 30 هستند و ممکن است نزدیک نقطه 50 باشند و در یک روند نزولی نقطه اشباع خرید ممکن است پایین‌تر از 70 و نزدیک 50 باشد. تریدرهای حرفه‌ای با تحلیل روند می‌توانند این نقاط را تشخیص دهند.

نکته مهم دیگری که وجود دارد این است که حتما همراه با RSI از اندیکاتور دیگری نیز استفاده شود و معمولا معامله‌گران از MACD یا مکدی استفاده می‌کنند و تحلیل آنها دقیق‌تر شود چرا که این دو می‌توانند خطاهای یکدیگر را پوشش دهند.

از جمله ویژگی‌های این شاخص این است که می‌توان برای آن خط روند ترسیم کرد. یعنی همان‌طور که برای نمودار قیمت ترسیم می‌شود این اندیکاتور نیز این قابلیت را دارد و پذیرای خط روند است و می‌توان نقاط مهم را روی آن شناسایی کرد.

مورد مهم دیگر در محاسبات شاخص قدرت نسبی اندیکاتور RSI تعیین واگرایی‌ها و همگرایی‌هاست که این نیز می‌تواند در فهم روند کمک بسیار زیادی بکند.

آر اس آی (Relative Strength Index - RSI)

آر اس آی یا شاخص قدرت نسبی (به انگلیسی Relative Strength Index) که به طور خلاصه RSI خوانده می‌شود یک اندیکاتور برای سنجش بزرگی تغییرات اخیر قیمت است.

شاخص قدرت نسبی یکی از محبوب‌ترین اندیکاتورهاست که توسط J. Welles Wilder ایجاد شده است.

ویکی‌پدیا در مورد آر اس آی اینطور نوشته شده:

شاخص قدرت نسبی تمثیل انرژی درونی سهم برای حرکت به سمت بالاست، یا اینکه به دلیل فقدان انرژی لازم افت خواهد کرد.

در واقع کار اصلی RSI این است که تشخیص وجود وضعیت بیش‌خرید (overbought) و بیش‌فروش (oversold) در یک دارایی را آسان کند.

بیش‌خرید وضعیتی است که بازار، بیش از یک اندازه به یک دارایی علاقه نشان‌داده و خرید زیادی در آن دارایی صورت گرفته است. بیش‌فروش وضعیتی است که بازار، بیش از اندازه یک دارایی را به فروش رسانده و علاقه کمی نسبت به آن دارایی وجود دارد.

از اندیکاتور RSI در تحلیل تکنیکال بازارهای سهام، کالا و سایر بازارهای مالی استفاده می‌شود.

شرح بیشتر RSI

فرمول محاسبه شاخص قدرت نسبی به شرح زیر است:

RSI = 100 – 100 / (1 + RS)

RS: منفعت متوسط دوره رو به بالا در بازه زمانی (تایم فریم) مشخص / متوسط زیان حرکت رو به پایین دارایی در یک بازه زمانی مشخص

RSI یک ارزیابی نسبی از قدرت اخیر تحرکات قیمت یک ورقه بهادار ارائه می‌دهد، بنابراین یک اندیکاتور مومنتوم محسوب می‌شود.

مقدار RSI بین 0 تا 100 نوسان می‌کند و تایم فریم پیش‌فرض برای مقایسه دوره‌های نزولی و صعودی 14 روز کاری است.

تفسیر سنتی محاسبات شاخص قدرت نسبی RSI به این صورت است که وقتی RSI به بیش از 70 می‌رسد، معامله‌گران وضعیت موردنظر را به عنوان وضعیت بیش‌خرید در نظر می‌گیرند که احتمال معکوس شدن روند یا پولبک وجود دارد.

و وقتی که RSI به پایین‌تر از 30 می‌رسد، این وضعیت را به عنوان بیش‌فروش تلقی می‌کنند که می‌تواند نشانه‌ای از صعودی شدن روند یا اصلاح قیمت به محاسبات شاخص قدرت نسبی محاسبات شاخص قدرت نسبی سمت بالا باشد.

در شکل زیر نمودار هفتگی سهام ایران خودرو را مشاهده می‌کنید:

نکاتی برای استفاده از آر اس آی

تحرکات شدید و ناگهانی قیمت می‌تواند سیگنال‌های خرید و فروش اشتباه را در RSI ایجاد کند. بنابراین بهتر است اندیکاتور آر اس آی با سایر ابزارهای تحلیل تکنیکال استفاده شود و فقط به این اندیکاتور تکیه نشود.

برخی از معامله‌گران برای خلاص شدن از دست سیگنال‌های اشتباه در RSI، مقادیر نقاطی که به عنوان بیش‌خرید و بیش‌فروش عنوان شد را دورتر در نظر می‌گیرند.

مثلا به جای اینکه عدد 70 را به عنوان بیش‌خرید و 30 را به عنوان بیش‌فروش تلقی کنند، محدوده 80 را منطقه بیش‌خرید و منطقه 20 را به عنوان بیش‌فروش در نظر می‌گیرند.

اندیکاتور شاخص قدرت نسبی اغلب با سایر ابزارهایی مانند خطوط روند و حمایت و مقاومت استفاده می‌شود.

بررسی واگرایی‌های احتمالی بین قیمت و اندیکاتور RSI یکی از روش‌های فیلترکردن اشتباهات احتمالی در این اندیکاتور است.

واگرایی زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت یک ورقه بهادار یک سقف یا کف جدید تشکیل دهد ولی RSI، متناظر با این تغییر قیمت حرکت نکند (مثلا قیمت یک سقف جدید تشکیل دهد ولی روند RSI نزولی باشد و بالعکس).

این اصطلاح در واژه‌نامه جامع بورسینس منتشر شده است.اصطلاحات دیگر را ببینید.

قصد شروع سرمایه‌گذاری در بورس را دارید؟ اولین قدم این است که افتتاح حساب رایگان را در یکی از کارگزاری‌ها انجام دهید:محاسبات شاخص قدرت نسبی

برای سرمایه‌گذاری و معامله موفق، نیاز به آموزش دارید. خدمات آموزشی زیر از طریق کارگزاری آگاه ارائه می‌شود:

درس ۹۴ : شاخص قدرت نسبی

در این درس، درباره‌ی شاخص قدرت نسبی، و نحوه‌ی محاسبه، و هم‌چنین، پارامترهای آن توضیحاتی ارائه می‌شود.

شاخص قدرت نسبی (Relative Strength Index)

نوع اندیکاتور: مستقل

شاخص قدرت نسبی (IRS) ابزار معاملاتی دیگری است که توسط ولز وایلدر ابداع شده است. هدف اولیه‌ی این اندیکاتور ارزیابی قدرت و ضعف بازار است. RSI بالا، یعنی بالای ۷۰، نشان‌دهنده‌ی اشباع خرید یا تضعیف بازار گاوی (صعودی) است. در مقابل، RSI محاسبات شاخص قدرت نسبی پایین، یعنی پایین‌تر از ۳۰، نشان‌دهنده‌ی اشباع فروش در بازار یا افول بازار خرسی (نزولی) است.

محاسبه

شاخص قدرت نسبی (RSI) از میانگین ولز وایلدر در محاسبه‌اش بهره‌ می‌برد. (لطفا به بخش محاسبه در اندیکاتور شاخص قدرت نسبی اصلاح‌شده مراجعه کنید.) این فرمول با استفاده از فرمول (۱ + n)/EMA% = 2 (که در آن، n تعداد روزها است)، دوره‌ی زمانی را به یک کسر تبدیل می‌کند. بنابراین، این اندیکاتور اصلاح‌شده، به جای جمع کردن مقادیر و تقسیم آن‌ها بر ۱۰، نه‌دهم مقدار قبلی را محاسبه و یک‌دهم مقدار امروز را به آن اضافه می‌کند.

با این‌که از RSI می‌توانید به عنوان یک اندیکاتور اشباع خرید و اشباع فروش استفاده کنید، این اندیکاتور هنگامی که یک نوسان ناقص (failure swing) بین RSI و قیمت‌های بازار ایجاد شود، می‌تواند بهترین کارکرد را داشته باشد. برای مثال، بازار پس از یک بریک‌اوت صعودی به سقف‌های جدیدی می‌رسد، ولی RSI نمی‌تواند از سقف‌های قبلی خود بالاتر برود.

کارکرد دیگر RSI هنگام ایجاد واگرایی‌ها است. قیمت‌های بازار به حرکات بالا و پایین خود ادامه می‌دهند، در حالی که RSI در طول همان دوره‌ی زمانی نمی‌تواند حرکت بالا و پایین داشته باشد. واگرایی ممکن است در تعداد اندکی از فواصل زمانی ایجاد شود، ولی واگرایی واقعی معمولا نیازمند یک چارچوب زمانی طولانی است - شاید بیش‌تر از ۲۰ الی ۶۰ فاصله‌ی زمانی معاملاتی.

فروختن، در هنگامی که RSI بالای ۷۰ است یا خریدن، هنگامی که RSI زیر ۳۰ است، می‌تواند شما را در معرض ریسک قرار دهد. یک حرکت به سمت این سطوح نشان از این سیگنال دارد که وضعیت بازار برای یک صعود یا سقوط آماده شده است. این سیگنال نشان‌دهنده‌ی صعود یا سقوط نیست. یک نوسان ناقص یا واگرایی می‌تواند مکمل بهترین سیگنال‌های معاملاتی‌تان باشد.

RSI الگوهای نموداری را نیز نشان می‌دهد. در اندیکاتور RSI الگوهای نموداری رایج به خوبی قابل تحلیل هستند. الگوهایی از قبیل خطوط روند، پرچم سه‌گوش، پرچم، سر و شانه، سقف و کف دوقلو، و مثلث‌ها. به علاوه، این اندیکاتور می‌تواند نواحی حمایت و مقاومت را نیز به خوبی نشان دهد.